Không chỉ được biết đến với tinh thần Samurai, những bộ Kimono truyền thống, hay Origami, hoa anh đào, núi Phú Sĩ… ẩm thực Nhật Bản cũng thu hút sự quan tâm của những người yêu thích văn hóa và con người nơi đây. Các món ăn của người Nhật không chỉ đẹp mắt, tốt cho sức khỏe mà còn ẩn chứa nhiều ý nghĩa thú vị. Đặc biệt nguồn nguyên liệu đa dạng, tươi ngon qua bàn tay tài hoa của các đầu bếp cũng chứa đựng những tâm tình gửi gắm đến các thực khách. Hãy cùng Ussina khám phá những tầng ý nghĩa thông qua các nguyên liệu quen thuộc, cách chế biến, trình bày đầy tính nghệ thuật trong văn hóa người Nhật nhé!
1 Tôm (Ebi) – Mong ước trường thọ trong văn hóa người Nhật
Amaebi có tên đầy đủ là Hokoku-Akaebi – loại tôm đặc biệt với vỏ ngoài mềm và thịt ửng hồng như được nấu chín này là đặc sản của vùng biển Hokkaido. Vị ngọt đậm đà và dai dẻo khi ăn sống là nét đặc trưng của loại nguyên liệu này, chính vì vậy mà nó được gọi là Ama-ebi (Amai: vị ngọt, Ebi: tôm)
Tôm đỏ Amaebi chứa thành phần dinh dưỡng dồi dào, giàu gấp 9 lần astaxanthin, protein và các nguyên tố vi lượng như DHA, canxi, vitamin, Omega-3… rất tốt cho sức khỏe.
Loại tôm ngọt nhất thế giới Amaebi được mệnh danh là “ông già của biển cả” bởi dáng lưng uốn cong và bộ râu dài. Hình ảnh này tượng trưng cho sức khỏe dồi dào và sống trường thọ đến khi râu dài và lưng cong. Ngoài ra, màu đỏ của tôm cũng được xem là màu may mắn giúp xua đi những điều không may. Vì vậy mà trong văn hóa người Nhật, tôm Amaebi biểu tượng cho mong ước trường thọ của người Nhật, lưng tôm càng cong càng trường thọ.
2 Cá Tai – May mắn, cát tường
Nếu nói đến cá Nhật, người ta thường nghĩ đến cá hồi, cá ngừ, cá Koi… Nhưng nói đến cái tên “cá Tai” thì ít ai biết đến. Sự thật thì trong giới cá Nhật, cá Tai có thể được xem là loài cá “vạn ngư chi vương”. Cá Tai còn biết với tên gọi là cá tráp, được xem là “vua” của các loài cá bởi hình dạng, màu sắc đẹp, thịt thơm ngon, ngọt, có giá trị dinh dưỡng cao.
Cá Tai có 6 loại, và thường được dùng chế biến, người Nhật ăn nhiều nhất là cá Tai đỏ (cá tráp đỏ). Lý do giải thích khá dễ hiểu, bởi vì cả thân mình loại cá này có màu ửng hồng, mà màu đỏ từ xưa đến này vẫn được xem là tượng trưng cho may mắn. Ngoài ra, trong tiếng Nhật, từ “cá Tai” (たい) đồng âm với từ “medetai” (めでたい) có nghĩa là chúc mừng, đáng mừng. Do vậy, cá Tai cũng được xem là một điềm lành, là điều cát tường trong văn hóa người Nhật.
Cá Tai là loại nguyên liệu được ưa thích ở Nhật Bản để chế biến rất nhiều món ngon, phổ biến nhất chính là Sashimi, ngoài ra còn có các món nướng, hấp. Một điểm khá thú vị là trong dịp chúc mừng một em bé tròn 100 ngày tuổi, cá Tai luôn xuất hiện trong các món ăn đặc biệt là món nướng với mong muốn khi em bé thưởng thức món này sẽ mau ăn chóng lớn, khỏe mạnh. Ngoài ra vào các dịp quan trọng như lễ cưới trong văn hóa người Nhật, cá Tai cũng không thể thiếu trong thực đơn món hấp để đãi khách.
3 Trứng cá tuyết (Mentaiko) nghĩa là gia đình sung túc trong văn hóa người Nhật
Đối với những ai yêu thích ẩm thực Nhật Bản thì không thể không biết đến món trứng cá tuyết (mentaiko). Đây là món ăn đặc sản phổ biến tại Nhật Bản với hương vị độc đáo và màu sắc đẹp mắt.
Trứng cá tuyết thường có màu đỏ sẫm đặc trưng do được tẩm ướp cùng muối, ớt cay và các gia vị theo công thức truyền thống lâu đời. Hương vị của món ăn này rất đặc biệt, bởi đây là sự kết hợp hài hòa giữa vị cay của ớt cùng vị mặn của muối, béo ngậy của trứng cá làm cho món ăn này như tan trong miệng.
Nhắc về trứng cá tuyết không thể bỏ qua nguồn cung cấp dồi dào, giàu chất dinh dưỡng, rất tốt cho sức khỏe bao gồm lượng lớn chất đạm, khoáng chất I-ốt, DHA, omega-3 và các acid béo tốt cho sức khỏe.
Cá tuyết có tập tính sinh sản bầy đàn, vì vậy mà trứng của nó biểu đạt cho sự mong cầu sung túc, đông con và sum vầy của gia đình trong văn hóa người Nhật. Với những lợi ích tốt cho sức khỏe và nhiều ý nghĩa, trứng cá tuyết trở thành một nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều món ăn ngày Tết và cả trong những bữa ăn ngày thường của các gia đình Nhật Bản.
4 Đậu phụ – Dồi dào sức khỏe
Đậu phụ được coi là “thực phẩm trường thọ”, là món ăn đã có từ rất lâu của xứ sở hoa anh đào. Càng ăn người Nhật càng phát hiện chúng có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe, chưa kể họ còn áp dụng chúng để chế tạo một số loại mỹ phẩm, mặt nạ giúp trẻ hóa làn da được phụ nữ ưa chuộng. Vì vậy mà trong văn hóa người Nhật, đậu phụ là sự thể hiện mong ước cho một năm đong đầy sức khỏe.
Là loại nguyên liệu giàu chất dinh dưỡng, đậu phụ có nhiều tác dụng như:
- Chống loãng xương: các nghiên cứu chỉ ra rằng isoflavone trong đậu nành còn giúp ngăn ngừa sự mất xương và tăng mật độ khoáng của xương, giúp xương chắc khỏe hơn.
- Phòng ngừa tim mạch: stigmasterol trong đậu phụ có thể hấp thụ cholesterol dư thừa trong dạ dày của con người, vì vậy nó đóng vai trò làm giảm cholesterol. Ngoài ra, đậu phụ cũng rất giàu chất dinh dưỡng và các nguyên tố vi lượng, có đặc tính dễ tiêu hóa và hấp thụ, giúp bảo vệ sức khỏe của dạ dày.
- Ngăn ngừa ung thư: genistein và isoflavone trong đậu phụ có chức năng chống oxy hóa, từ đó ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư.
- Cải thiện trí nhớ và sức khỏe não bộ: một nghiên cứu năm 2020 cho thấy rằng equol, một chất chuyển hóa được tạo ra trong ruột từ việc tiêu thụ các sản phẩm từ đậu nành, có thể giúp giảm nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ.
5 Rong biển – Tài lộc, may mắn trong văn hóa người Nhật
Tại Nhật Bản, người ta phát hiện có khoảng 1.500 loài rong biển khác nhau, chúng phân bố ở các vùng biển trên khắp cả nước.
Là thực phẩm có hàm lượng dinh dưỡng cao nhưng lượng calories lại thấp, rong biển hiện được xem là thức ăn tốt cho sức khỏe. Nên từ lâu, người Nhật đã sử dụng sản vật từ biển này để chế biến món ăn. Trong ẩm thực, rong biển được người Nhật chia ra làm 3 loại gồm: rong biển miếng nori (được dùng phổ biến trong các món cuốn sushi), rong biển bẹ Kombu (nguyên liệu quan trọng để nấu món nước dùng dashi) và rong biển sợi Tengusa dùng làm rau câu.
Trong 3 loại rong biển kể trên, rong biển kombu thường được sử dụng trong món ăn ngày tết Osechi hoặc dùng làm vật trang trí trong tín ngưỡng văn hóa người Nhật với ý nghĩa cầu may mắn, tài lộc. Người Nhật còn dùng nó để làm quà tặng trong các sự kiện vui. Mỗi cây rong chỉ có một hoặc vài bẹ nhưng chúng phát triển rất mạnh mẽ, do đó, rong biển kombu được xem là biểu tượng cho sức sống mãnh liệt.
Kết
Văn hóa ẩm thực Nhật Bản thật khiến du khách muốn đặt chân tới xứ sở hoa anh đào một lần. Và cũng thật thiếu sót nếu ai ghé thăm nơi đây mà chưa được thưởng thức. Nhưng không sao, vì ngay tại Hồ Chí Minh bạn cũng sẽ có thể có những trải nghiệm thú vị với nghệ thuật ẩm thực đỉnh cao của xứ Phù Tang tại Ussina Sky 77 – Vincom Landmark 81. Hãy kết nối với chúng tôi ngay để được tư vấn và nhận được các ưu đãi hấp dẫn!
