Người dân xứ Mặt Trời Mọc vốn nổi tiếng với sự tỉ mỉ, lịch sự và văn minh. Vì vậy, không chỉ sáng tạo ra những món ăn tinh tế, họ còn có cả những quy tắc để thưởng thức bữa ăn mang đậm màu sắc văn hóa địa phương. Đây cũng là những điều bạn nên nắm rõ nếu dùng bữa với khách người Nhật hay ghé thăm đất nước của họ. Hãy cùng tìm hiểu ngay một số nguyên tắc bàn ăn của Nhật Bản ngay sau đây.
Vị trí trên bàn ăn của Nhật Bản
Đối với người Nhật, sự tôn trọng luôn được đưa lên hàng đầu. Điều này thể hiện cả ở vị trí trên bàn ăn của họ. Theo đó, người quan trọng nhất thường ngồi ở trong cùng. Đồng thời, người lớn tuổi hoặc có địa vị cao hơn cần được ngồi trước. Nếu là khách tới dùng bữa, bạn nên chờ để được chủ nhà xếp chỗ.
Đặc biệt, khi bước vào nhà hàng kiểu Nhật, có một số nguyên tắc sau bạn cần lưu ý. Thông thường, phòng ăn của người Nhật sẽ được lót bằng chiếu tatami, sử dụng bàn ăn thấp cùng đệm ngồi. Do đó, khi bước vào thì bạn cần tháo giày dép trước. Khi bước vào, hãy lưu ý không được dẫm lên viền hoa trên chiếu, ngưỡng cửa và cả phần đệm ngồi.
Văn hóa trước khi ăn của Nhật Bản
Cũng như người Việt trước khi ăn phải mời mọi người, người Nhật cũng có văn hóa tương tự. Đầu mỗi bữa ăn, họ sẽ nói câu “Itadakimasu” – “Xin phép dùng bữa/Cảm ơn vì bữa ăn”. Câu nói này mang ý nghĩa mời mọi người dùng bữa, và thể hiện sự biết ơn với người làm ra món ăn.
Thông thường, bạn cần đợi đến khi mọi người đều có đủ đồ ăn và dùng bữa cùng nhau. Tuy nhiên, trong trường hợp món ăn cần được ăn ngay mà người khác thì chưa có, bạn có thể nói “osaki ni itadakimasu” – “cho phép tôi ăn trước nhé”.
Nếu đến nhà hàng truyền thống Nhật Bản, bạn sẽ được phục vụ mang đến một chiếc khăn ướt. Hãy sử dụng chiếc khăn này chỉ để lau tay, đừng dùng lau phần mặt hay cổ. Sau khi dùng xong, bạn nên gấp lại ngay ngắn và để ở bên cạnh.
Văn hóa trong bữa ăn của Nhật Bản
-
Một số quy tắc khi ăn
Khi bắt đầu dùng bữa, bạn nên cầm đũa trước rồi mới cầm bát hoặc đĩa lên. Bên cạnh đó, xuyên suốt bữa ăn thì bạn không nên để đũa trên miệng bát mà hãy để trên dụng cụ gác đũa chuyên dụng. Đồng thời, bạn cần lưu ý không chà đũa vì điều này sẽ khiến họ ngầm hiểu bạn đang ám chỉ đôi đũa rẻ tiền.
Đũa trong bữa ăn của người Nhật chỉ được dùng để gắp. Do đó, bạn không được dùng để cắm vào thức ăn, dùng như tăm hay di chuyển chén bát. Đặc biệt, cắm đôi đũa lên bát cơm được xem là cấm kỵ vì đây là nghi thức dùng trong đám tang. Tương tự, bạn cũng không được chuyền thức ăn từ đôi đũa này sang đôi đũa khác. Khi muốn gắp cho người khác, hãy lấy một đôi đũa mới. Đồng thời, bạn không nên chạm đũa vào món ăn mình không định gắp vì điều này bị cho là thiếu lịch sự.
Với các món ăn của mình, người Nhật thường bày trí đẹp mắt và chia thành từng miếng vừa ăn. Vì vậy, bạn nên thể hiện sự tôn trọng bằng cách gắp và ăn nguyên miếng, đồng thời ăn theo thứ tự từ trên xuống. Trong lúc ăn, lưu ý bạn không nên ăn trực tiếp từ đĩa chung mà hãy gắp vào bát mình để dùng. Trong văn hóa của Nhật Bản rất quan trọng việc tiết kiệm và trân trọng thức ăn. Do đó, bạn chỉ nên gắp lượng vừa đủ và ăn hết rồi mới lấy tiếp.
Khi ăn, bạn không nên phát ra tiếng động quá lớn. Tuy nhiên, đối với các món mì thì ngoại lệ. Tiếng húp xì xụp khi ăn Udon hay Ramen là cách để bạn biểu thị sự ngon miệng. Trong trường hợp này thì tiếng động khi ăn cũng thể hiện sự tôn trọng của bạn đối với món ăn và người nấu.
Đặc biệt, trong suốt bữa ăn thì bạn không nên để tay ở trên chân hoặc trên đùi, Hành động này được cho là khá khiếm nhã. Đồng thời, bạn cũng đừng chống khuỷu tay lên bàn trong suốt bữa ăn. Trong lúc dùng món, bạn nên lưu ý không đưa thức ăn cao quá miệng.
-
Một số quy tắc khi uống
Trong bữa ăn, nếu sử dụng các loại đồ uống có cồn, bạn nên phục vụ người khác chứ không nên rót cho chính mình. Việc này hãy để người khác làm cho bạn. Đồng thời, người Nhật quan niệm một chiếc ly đã uống cạn luôn cần được làm đầy. Vì vậy, nếu không muốn uống tiếp thì hãy giữ cho ly của bạn đầy. Nếu có ai đó rót cho bạn, hãy tiếp nhận thành ý của họ. Đồng thời, bạn nên chờ tới khi mọi người đã có đủ đồ uống và cùng nâng ly để thưởng thức.
Những quy tắc sau khi ăn của Nhật Bản
Sau khi hoàn thành bữa ăn, hãy nói “Gochisosama – deshita” hoặc “Gochisosama” để cảm ơn chủ nhà hoặc chủ tiệc. Khi đó, hãy đảm bảo trong bát của bạn đã hết sạch thức ăn.
Nếu bạn là người trả tiền cho bữa ăn, hãy để tiền vào khay để đưa cho người phục vụ. Trong trường hợp không có khay, bạn có thể đưa tiền bằng hai tay và nhận lại tiền thừa. Đặc biệt, bạn không nên “tip” cho phục vụ vì đối với người Nhật việc này khá khiếm nhã.
Trên đây là một vài quy tắc bàn ăn phổ biến của Nhật Bản bạn cần lưu ý khi dùng bữa. Trong những bữa ăn đầu, người Nhật có thể thông cảm và hiểu rằng bạn chưa am hiểu hết văn hóa của họ. Nhưng nắm được những điều này sẽ giúp bạn ghi điểm và thể hiện sự tôn trọng cao nhất dành cho đối phương. Ngoài quy tắc bàn ăn, có nhiều nét văn hóa độc đáo khác của xứ Phù Tang còn chờ bạn khám phá. Theo dõi website Ussina thường xuyên để cùng cập nhật nhé.
